پرنده حیوانی است دارای بال وپر زیاد ، تمام بدن پرنده پوشیده از پر می باشد که هم گرما می دهدو هم باعث پرواز انها می شود. تخم گذاربوده و دهان نرم و گوشتالو،ولی منقاری سفت دارنددر هنگام پرواز شکل و وضعیت بدنشان بسیار مهم است که میتوانند باکمترین اصطحلاک به راحتی در هوا پرواز کنند.
پرندگان با به هم زدن بالها پرواز کرده و با سور خوردن در هوا بالا میروند و حتی در حال توقف پرواز میکنند ماهیچه سینه پرندگان بزرگ وقوی است،همین امر باعث میشود که بتوانند مدت طولانی بال بزنند.
پرندگان با وجود جثه های بزرگ وکوچک دارای استخوانهای تو خالی بوده و وزنشان کم است تا بتوانند در هوا پرواز کنند. انها به وسیله منقار پرهای خود را تمیز میکنند در هنگام فرسوده شدن پرها به طور منظم پرهای جدیدی رشد میکند.
بعضی از پرندگان با فشار اوردن به یک جای ثابت، با پریدن وکوبیدن بالها به یکدیگر از زمین بلند میشوند پرندگان مختلف پاهای متفاوت داشته فرم پاها به محل زندگی وچگونگی استفاده کردن از آنها بستگی دارد پاها برای شکار کردن و گرفتن طعمه وشنا کردن و فرود آمدن بسیار مهم میباشند آنها دارای قوزک پا بوده و روی انگشت نشان راه میروند و همچنین دارای دو یا سه و یا چهار انگشت میباشند بیشتر وزن پرندگان در جلو میباشد.
آنها فاقد دندان بوده و طعمه خود را قطعه قطعه و خورد کرده سپس می خورند پرندگان غذا ی خود را از دانه ها و میوه هاگرفته تا حشرات ونرم تنان که به اندازه و شکل آنها با منقارشان تناسب داشته باشد تهیه میکنند.
بعضی از پرندگان شن وسنگریزه را عمدا می بلعند چون این کار باعث میشود سطح سختی در سنگدان ایجاد شده و بتئانند غذاهای سفت مانند دانه را به راحتی خود کنند بعضی از چرندگان مانند جغدها وبازها جانوران کوچک را همراه مو و استخوان ها بلعیده، چون مو و استخوانها قابل تجزیه و هضم در بدنشان نمیباشد با سرفه انها را به صورت گلوله های سفت از بدن خارج میکنند .
بعضی از پرندگان دارای حواس قوی که کمک بزرگی برای شکار کردنشان میباشد چشم بیشتر انهادر طرفین سرشان قرار داشته واین باعث میشود بدون اینکه حرکت کنندتمام اطراف خود را ببینند، چشمها یشان بزرگتر از جثه کوچکشان بوده و بینایی قوی دارند.انها حتی شی را که به سرعت درحال حرکت میبا شند را به راحتی میتوانند ببینند پرندگان دارای پلکهای اضافی بوده که نیمه شفاف میباشد، این پلکها از چشمها محافظت نموده و هنگام کشیده شدن روی چشم ان را تمیز کرده از چپ به راست حرکت میکنند.
بعضی از پرندگان به علت وجود پلکهایشان که مانند عینک غواضی عمل میکنند میتوانند در آب چشمهایشان را باز نگه دارند.
سوراخ بینی اکثر پرندگان در انتهای منقار نزدیک سرشان میباشد. پرنده ها از شنوایی خوبی برخورداربوده و میتوانند هر ثانیه حدود پانصد صدای متفاوت را تشخیص دهند.
برخی از پرندگان دارای جفتهای زیادی میباشند و بعضی از گونه ها نیز دارای یک جفت بوده و تا اخر عمر با او به سر مبرند معمولا این پرندگان نر،ماده ها را تحت تاثیر قرار داده به این علت انها دارای پرهای زیبا ودرخشنده ای هستند.
بنابراین برای نشان دادن خود پرها را باز نموده در بعضی از گونه ها نرها برای جلب توجه بیشترمی جنگید بعضی از انها برای جلب توجه اواز میخوانند و یا می رفتند. گاهی پرنده نر برای جلب توجه به صورت حرفه ایاشیانه را با چیزهای زیبا مانند گلبرگ و یا پرو دانه تزیین نموده تا پرنده ماده او را انتخاب نماید.
اواز پرندگان دلنشین است ولی برای برقرار کردن ارتباط نقش مهمی ایفا میکند بسیاری از پرندگان چون در جای پر درخت با پوششهای گیاهی انبوه زندگی می کنند به سختی میتوانند همدیگر را ببینند .
بنابراین با صدا کردن از فاصله دور با یکدیگر ارتباط برقرار کند معمولا نرها آواز میخوانند بعضی آواز ها طولانی و پیچیده وبعضی دیگر کوتاه میباشند.
آنها در تقلید صدا مهارتی خاص دارند و به وسیله حنجره صدا تولید میکنند این قسمت از بدنشان شامل غشای پوسته مانندی است که روی چیزی مانند طبل کشیده میشود و هوا با فشار از آن عبور کرده و مرتعش شده صدا تولید میکند.
لانه بیشتر پرنده ها کاسه ای شکل بوده و در بالای درختان، بر روی زمین، بالای شیروانی یا سقف خانه ها و صخره ها ویا به صورت شناور بر روی آب ساخته میشود.
بسیاری از لانه های با مهارت خاصی ساخته شده تا مورد حمله جانوران دیگر قرار نگیرد انها برای ساختن اشیانه از پاها و منقار استفاده میکنند. از مواد مختلفی مانند شاخه های کوچک علفها و برکها گرفته تا ابریشم ، تار عنکبوت و حتی موی انسان و حیوان استفاده نموده که انها به وسیله آب دهان ،گل ومواد دیگری به هم می چسبانند.
اغلب لانه هایشان را با مواد نرم میپوشاندند تا تخم ها و جوجه هایشان را گرم نگه دارند برای اینکه تخم ها غلت نخورند لانه را کمی گود میسازند پرندگان همگی تخم گذار بوده که پوسته سخت تخم از جوجه درون آن محافظت نموده و زرده تخم حاوی مواد غذایی است که پرنده برای رشد اولیه به ان نیاز دارد .
و سفیده تخم ها در لانه ها به صورت مرتب در کنار یکدیگر قرار میگیرند یک قسمت از تخم ها باریکتر از طرف دیگر است تخم بعضی از پرنده ها که در صخره ها زندگی میکنند دارای نوک میباشند که اگر ضربه ای به آنها وارد شد به صورت دایره غلتیده و از بلندی نیفتد بعضی از پرنده ها تا ۱۹ تخم و بعضی دیگر فقط یک تخم میگذارند.
تخم ها باید در دمای مناسب نگه داری شوند تا جوجه های درون ان زنده بمانند پرنده ها با نشستن بر روی تخم ها این دمارا به وجود میاورند وقتی جوجه ای در حال بیرون امدن میباشد بای پوسته سخت تخم را بشکند شکستن تخم از داخل کار مشکلی است جوجه ها زائدهای روی نوکهایشان دارند که به دندان تخم معروف بوده و برای شکستن تخم از ان استفاده میکنند بعضی از انها از بدو تولد میدانند چون بر روی زمین زندگینموده و بیشتر در معرض خطر حیوانات دیگر میباشند بعضی از جوجه ها چون به تکامل نرسیده اند نمی توانند در ابتدا راه بروند و مدت زیادی طول میکشد که بدوند این جوجه ها در لانه های دور از دسترس دیگر حیوانات و در محلی امن به دنیا می آیند.
جوجه ها با باز کردن دهانشان از غذای که مادر اورده میخورند و این کار بسیار مشکلی است.
چون پرندگان برای سیر کردن جوجه هایشان مجبورند چندین بار در روز برای پیدا کردن غذا پرواز نموده و غذا جمع اوری میکنند.
خوراندن غذا به جوجه ها توسط والدین به صورت مساوی انجام نمی شود چون برخی از جوجه ها زبر و زرنگتر بوده و ممکن است با فریاد طعمه را بخورند و جوجه دیگر که ضعیف تر است گرسنه بماند.
جوجه ها در هفته های اول بسیار اسیب پذیر میباشند در نتیجه جوجه های بسیاری از پرندگان ابی به سرعت به حد رشد رسیده و پس از مدت کمی بیرون آمدن از تخم شنا میکنند.
پرنده ها پس از چند هفته رشد نموده و برای پرواز نمودن اماده میشوند آنها در اشیانه خود میتوانند با به هم زدن بالها و تلاش نمودن یاد بگیرند چگونه پرواز کنند برخی گونه های پرندگان در گروه هایی بزرگ زندگی نموده که میتوانند شامل چندین تا چند صد پرنده بوده بسیار شلوغ پر سر و صدا میباشند وقتی بعضی ها پرنده هامنبع غذایی خوبی برای پیدا کردن غذا صرفه جویی مینمایند زاغها و سارها معمولا غروب ها به صورت گروههایی جمع شده و استراحت شبانه خود را آغاز میکنند این کار علاوه بر گرم نگه داشتن به در ماندن از دست و چنگال دشمن هم کمک میکند.
بعضی از پرندگان لانه هایشان را نزدیک حیوانات خطر ناک میسازند تا کسی به آنها حمله نکند برخی مانند حواصیل و لک لک ها در پشت حیوانات بزرگتر مانند :گوزن،آهو،گاو میشو اسب دیده میشوند تا بوانند اطراف آنها را به خوبی ببینند و در ضمن حشرات روی بدن جانوران را هم بخورند.
بیشتر پرندگان از خطر فرار کرده و با انان نمی جنگند ولی بعضیاز انها از خودشان دفاع میکنند و دشمنان را فریب میدهند پرنده ها معمولا حمله نمیکنند اما اگر دشمنی گروه پرندگان را تهدید کند به وسیله صدایی خشن و بلند پرندگان دیگر را با خبر میکنند.
گاهی اوقات پرنده ها خود را با خبر می کنند گاهی اوقات پرنده ها خود را به مریضی زده تا تخم های جوجه هایشان در امان باشند و بعضی از پرنده ها برای دور کردن دشمن از بوی بد استفاده میکنند مانند مرغابی ها که دراشیانه های خود ماده شیمیایی بسیار بد بو دفع میکنند.
اکثر پرندگان برای پیدا کردن غذای مناسب پرورش دادن و بزرگ کردن جوجه هایشان و همچنین برای فرار از شرایط آب وهوایی مهاجرت کرده و به جاهایی که غذا و آب و هوایی مناسب داشته کوچ میکنند مهمترین دلیل مهاجرت پرندگان تخم گذاری و بزرگ کردن وجوجه ها میباشد که به سرزمین های رشد مهاجرت کرده و درآنجا جوجه ها ی خود را برای بازگشت دوباره به سرزمین اولیه اماده میسازند بسیاری از پرندگان هنگام مهاجرت برای ایمنی بیشتر در مهاجرت به گروه هایی به شکل v پرواز میکنند چون پرندگانی که در عقب به پرواز میکنند موجب میشوند مقاومت هوا کمتر شده و در انرژی صرفه جوئی شود.
پرنده ها به نوبت جای خود را در گروه vتغییر میدهند. دانشمندان و زیست شناسان هنوز موفق شده اند جواب این پرسش که پرندگان چگونه مسیر کوچ خود را پیدا میکنند بدهند به نظر برخی ،پرنده ها با علا مت گذاری و به خاطر آوردن رودها،کوه ها ،بعضی دیگر از طریق ماه و خورشید و ستارگان مسیرشان را مییابند .
پرندگان طعمه خوار و شکارچی پرندگاني مانند :شاهین،عقاب،قوش،قرقی و جغد هستند که جانوران دیگر را میخورند.
بینایی این پرندگان بسیار قوی میباشد آنها حتی در ارتفاع خیلی بالا میتوانند یک جونده کوچک را که به سرعت در حال دویدن است دیده و شکار را انها هشت برابر قویتر از انسان میباشد منقارشان به صورت قلاب بوده حالت تیزی داشته که برای پاره کردن گوشت حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد .
پرندگان شکار چی طعمه خود را به وسیله چنگال های تیز ی که دارند صید نموده و میخورند کرکس ها شکار نمی کنند در عوض از جانورانی که مرده اند تغذیه می کنند.
تمام پرندگان بال دارند اما بعضی از آنها نمی توانند پرواز کنند بیشتر پرنده ها در طی روز فعالیت نموده و شبها میخوابند اما تعداد محدودی از پرندگان مانند جغد ، نوعی آبچیلیک ونوعی مرغابی در شب فعال میشوند.
بعضی از پرندگان در ابگیر ها ،نهرها،دریاچه ها وساحل دریاها زندگی میکنند بعضی از پرندگان به علت فرم خاص بدنشان و وزن کم روی گیاهان شناور بر روی آب راه میروند انگشتان بلند به آنها کمک میکند.
که وزنشان در منطقه بیشتر پخش شده و در اب فرو نروند پرنده هایی مانند آبچیلیکها در مناطق کلی ساحل رودها و دریاها زندگی می کنند فلا مینگوها پرندگان به رنگ کم رنگ هستند.
و در دریاچه هایی که دارای آبی شور است زندگی میکنند از گیاهان ریزی تغذیه می کنند که حاوی مواد شیمیایی میباشند این مواد باعث می شوند که پر فلا مینگو ها صورتی میشود . قوها و غازها گردنی دراز دارند که موجب می شود بتوانند از گیاهان زیر آب هم تغذیه کنند.
بیابان های داغ و مناطق خشک معمولا فاقد سر پناه بوده و پرندگانی که در آنجازندگی کنند مجبورند با کمبود سایه و آب خود را وفق دهند سهره ها معمولا زیاد آب مینوشند این پرندگان در آبگیر ها جمع شده و آب می خورند که این کار برایشان بسیار خطر ناک بوده چون مورد حمله شکار چیان قرار می گیرند .بنابراین در طی روز که دشمنان در زیر سایه در حال استراحت بوده آنها سریع به آبگیرها رفته و بعد از خوردن آب پرواز می نمایند هوبره ها پرهایی به رنگ محیط زیستشان داشته که موجب میشود حیوان بتوانند به خوبی استتار شده و در مناطق بیابانی بدون درخت و علف زندگی کند هوبره ها آب مورد نیاز را از گیاهان به دست می آورند.
با قرقره ها شیوه ای غیر عادی برای جمع آوری کردن آب دارند بدین صورت بدن خود را که مانند اسفنج است در آب فرو برده و آب را تا مسافتهای طولانی حمل نموده و برای جوجه هایشان میبرند.
بعضی از پرندگان بیابانی برای خنک ماندن روزهای فعالیت نکرده و در شکاف سنگها پناه میگیرند و یا اگر برکه ای باشد به داخل آن میروند و آب تنی میکنند. رابطه رنگ پر و دستگاه ایمنی پرندگان
فناوری - پرهای رنگارنگ جغد خاکستری، قسمتی از دستگاه ایمنی بدن این پرنده است
پژوهشگران ادعا میکنند که رنگ پر در پرندگان میتواند نشانهای از نوع استراتژی دفاعی سیستم ایمنی بدن آنها در مقابل عوامل بیماریزا باشد.
ارتباط رنگدانههای پرها با سلامتی پرندگان پیش از این نیز معلوم شده بود. به عنوان مثال، کاروتنوئید که عامل ایجاد رنگ آبی در پاهای غاز شمالی اروپا است، یک آنتیاکسیدان است که در غذای این غاز یافت میشود؛ در نتیجه هنگامیکه یکی از این غازها مریض میشود یا غذای کافی دریافت نمیکند، رنگ آبی پاهایش از حالت طبیعی کمتر خواهد بود.
ولی بهتازگی پژوهشگران فرانسوی نشان دادهاند که جغد قهوهای ماده (با نام علمی استریکس-آلوکو) که پرهای تزئینی تیرهتری دارد، نسبت به جغدهای روشنتر، سیستم دفاعی قویتری دارد و پاسخ قویتری نیز به عوامل بیماریزا از خود نشان میدهد. ولی این پاسخ قویتر هزینههای خود را نیز دارد: مادههای تیرهتر در طول مدت آزمایشها در مقایسه با پرندگان روشنتر، وزن بیشتری را از دست دادند.
این کشف نشان میدهد که مادههای تیرهتر نه تنها با رنگ خود نشان میدهند که بدن سالمتری دارند، بلکه استراتژی دفاعی خود را نیز به معرض تماشا میگذارند. نتیجه این کشف به تازگی در ژورنال اکولوژی جانوری به چاپ رسیده است.
جولین گاسپارینی از آزمایشگاه اکولوژی و تکامل در دانشگاه پیر و ماری کوری پاریس، مسئول این گروه پژوهشی است. وی در مورد رنگ این پرندگان میگوید: «به نظر ما این رنگها در انتخاب جفت این پرندگان تاثیرگذار است.»
گاسپارینی پیشبینی میکند که اگر در محیط زندگی این پرندگان احتمال ابتلای به بیماری بالا باشد، احتمال انتخاب مادههای تیرهتر از سوی نرها بیشتر خواهد بود؛ زیرا ژنهای قویتر و ایمنتر آنها به رغم صرف انرژی بیشتر، شانس موفقیت زاد و ولد را افزایش میدهد. ولی در عوض، در محیط با احتمال کمتر بیماری، نرها به سمت مادههای روشنتر کشش پیدا میکنند.
میراث رنگارنگ
کاروتنوئید تنها درصد کوچکی از رنگ را تشکیل میدهد. از ملانین که یکی دیگر از رنگدانهها است و معمولا در رنگهای استتار دیده میشود، خیلی بیشتر استفاده میشود؛ ولی شواهد اندکی وجود دارد که ملانین را با سلامتی یک جانور مرتبط کند. گستره وسیعی از جانوران، از شاهین دمقرمز جامائیکا (با نام علمیButeo Jamaicensis ) گرفته تا پهنماهی (با نام علمی Xiphophorus Maculatus)، رنگهای خود را از ملانین گرفتهاند، بدون اینکه هیچ دلیل خاصی برای آن داشته باشند. این مساله، پژوهشگران را با این پرسش مواجه ساخت که رنگدانهها در این جانوران به چه کار میآیند.
گاسپارینی و همکارانش تصمیم گرفتند که نقش ملانین را در جغدهای قهوهای وحشی بررسی کنند. اعضای گروه پرهای 102 جغد قهوهای را که روی تخم نشسته بودند، جمعآوری کردند، از آنها عکسبرداری دیجیتال کردند و با استفاده از نرمافزاری خاص، رنگ آنها را تحلیل کردند. آنها آزمایش را روی 258 جوجه که بعدا از تخمهای این جغدها سر برآوردند، تکرار کردند و دریافتند که رنگ پرها، وراثتی هستند.
پژوهشگران سپس نیمی از جغدهای بالغ را با ترکیبی از آنتیژنهای بیماریهایی مانند کزاز و دیفتری واکسینه کردند. بین 6 تا 38 روز بعد، پرندگان را دوباره گرفتند و وزن کردند، و با آزمایش نمونههای خون آنها، میزان قدرت سیستم ایمنی بدنشان را سنجیدند.
گروه دریافت که میزان سرخی در پر جغدهای ماده با میزان آنتیبادیای که برای مقابله با واکسنها آزاد شده، نسبت مستقیم دارد. جغدهای داری پر سرختر و تیرهتر در مقایسه با جغدهای روشنتر، آنتیبادی را برای زمان طولانیتری در خونشان نگه میداشتند.
توانمندیهای تبلیغاتی
این که آیا ارتباط ملانین با استراتژی دفاعی و ایمنی تمام پرندگان به همین ترتیب باشد، هنوز مشخص نیست؛ ولی پژوهشگران اعتقاد دارند که رنگ میتواند حضور و وجود خصیصههای متابولیک را آشکار سازد، چیزی که روش دیگری برای آشکار شدن آن وجود ندارد.
کوین مکگراو از دانشگاه ایالتی آریزونا که بر روی رنگ در پرندگان تحقیق میکند، میگوید: «ترکیب استفاده از بیوشیمی، ایمنیشناسی، بومشناسی رفتاری و ژنتیک در این پژوهش بر روی رنگ پرندگان بینظیر است. این وسوسهانگیز است که فکر کنیم ژنهایی که با تهیه و تولید رنگدانههای ملانین در ارتباطند، ارتباط نزدیکی نیز با سیستم ایمنی برای مقابله با حملات انگلی و عفونی داشته باشند.»
ولی برای این که این مساله مشخص شود، باید ساختار ژنی جغدهای تیره و جغدهای روشنتر با هم مقایسه شود. جفری هیل، زیستشناس دانشگاه آوبورن در آلاباما، پیشنهادی برای ادامه تحقیقات در این زمینه دارد: «کار بزرگی خواهد بود اگر ما از مساله توارث به تبیین زنجیره ژنی بپردازیم و تفاوتهای ژنتیک بین پایههای رنگی را مشخص کنیم».
نیچر، 29 ژانویه - مترجم: مجید جویا ادامه مطلب...